دکتر مهدی بهرامی مدیرعامل شرکت “توسعه فرآورى صنایع و معادن ماهان سیرجان” در گفت‌وگو با ماهنامه تخصصی پردازش خواستار شد:

ضرورت همکاری و حمایت بیشتر ایمیدرو از فعالان معدنی و لزوم اصلاح محاسبه حق‌السهم دولت در معادن

گزارش عملکرد معدن شماره ۵ گل‌گهر، نحوه آماده‌سازی و سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته، برخی موانع و مشکلات پیش‌روی تولید از جمله تاثیر افزایش نرخ ارز و ضرورت اصلاح محاسبه حق‌السهم دولت در معادن و… از جمله نکاتی است که در گفت‌وگوی دکتر مهدی بهرامی، مدیرعامل شرکت توسعه فرآورى صنایع و معادن ماهان سیرجان مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

وی در این گفت‌وگو به نکات مهم و قابل توجهی اشاره کردکه باهم می‌خوانیم:

بهرامی در خصوص ویژگی‌های این معدن به خبرنگار ما گفت:

در راستای سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی و استفاده از بخش‌خصوصی در سرمایه‌گذاری طرح‌ها مزایده آماده‌سازی، باطله‌برداری و استخراج از آنومالی شماره ۵ گل‌گهر سیرجان با ذخیره اولیه ۲۴ میلیون تن در سال ۱۳۹۳ برگزار گردید و مجموعه هلدینگ ماهان جهت تامین خوراک پایدار مجتمع فولادبناب با ظرفیت سالیانه ۲ میلیون تن نورد به عنوان بزرگترین فولادساز بخش‌خصوصی در صنایع پایین‌دستی از طریق کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های گسترش صنایع و معادن ماهان، فولادبناب، سرمایه‌گذاری آتیه صبا، مبین و فاطرکوثران جنوب در مزایده شرکت و در رقابت تنگاتنگ با شرکت‌های گل‌گهر، فولادمبارکه و میدکو برنده مزایده شده و با تاسیس شرکت ماهان سیرجان از تیرماه ۱۳۹۴ عملیات آماده‌سازی و باطله‌برداری معدن را آغاز نمود.

مدیرعامل ماهان سیرجان افزود: آماده‌سازی معدن با سرمایه‌گذاری ۱۰۰۰ میلیارد ریالی به مدت ۲ سال به طول انجامید و حدود ۲۰ میلیون تن باطله‌برداری جهت شروع استخراج سنگ‌آهن صورت گرفت، از مرداد ماه ۱۳۹۶ عملیات استخراج سنگ‌آهن از آخرین معدن روباز منطقه گل‌گهر آغاز گردید و تا کنون بیش از ۵ میلیون تن سنگ‌آهن و حدود ۸۵ میلیون تن باطله‌برداری از معدن صورت گرفته که ضمن تامین خوراک پایدار خطوط کنسانتره و گندله شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر، نقش به‌سزایی در اشتغال‌زایی پایدار در منطقه ایفا نموده است.

وی گفت: علاوه بر سرمایه‌گذاری در بخش استخراج این شرکت در شروع پروژه به دلیل عدم وجود اطلاعات اکتشافی کافی و جهت تکمیل اکتشافات معدن سرمایه‌گذاری قابل توجهی در بخش اکتشاف نموده و بیش از ۸۲۰۰ متر حفاری مغزه‌گیری در کمتر از یک‌سال را تحقق بخشیده است.

بهرامی خاطرنشان کرد که تا کنون نزدیک به ۱۵ هزار میلیارد ریال هزینه توسط این شرکت در معدن ۵ صورت پذیرفته است و اشتغال‌زایی مستقیم ۸۰۰ نفری را در منطقه فراهم آورده که پیش‌بینی می‌شود با انجام طرح‌های توسعه معدن و اکتشافات جدید این اشتغال‌زایی به بیش از ۱۰۰۰ نفر برسد.

مدیرعامل شرک صنایع و معدن ماهان تصریح کرد که اگر آنومالی شماره ۶ را به‌خاطر شرایط خاصش (عمق زیاد و زیرزمینی بودن معدن) کنار بگذاریم معدن شمار۵ که در زمره معادن روباز منطقه قرار دارد به واسطه شرایط ویژه‌اش از جمله نسبت بالای باطله‌برداری، فاصله حمل زیاد دپوی باطله و وجود ماده‌معدنی در عمق زیاد و درصد حق السهم ۵/۴۰درصدی دولت در قرارداد (البته این به غیر از حقوق دولتی متعلقه معدن است که سالیانه توسط سازمان صمت از این شرکت اخذ می‌گردد)، نسبت به سایر معادن منطقه متمایز می‌باشد و با وجود مشکلات زیاد از جمله عدم تحویل زمین معدن تا اواخر سال پنجم قراردادی توسط ایمیدرو و همچنین افزایش نرخ دلار که منجر به افزایش غیرمنطقی قیمت سنگ‌آهن در محاسبات حق‌السهم ۴۰/۵ درصدی ایمیدرو شده است، این شرکت با تمام توان برنامه ۵ ساله اول تولید در قرارداد با ایمیدرو را به‌طور کامل محقق نمود و سال گذشته توانست ۲/۲ میلیون تن سنگ‌آهن تولید کرده و در سال‌جاری نیز برنامه تولید ۳ میلیون تن سنگ‌آهن هدف‌گذاری شده که با یاری خدا و همت تمامی ارکان فعال در معدن دست یافتنی خواهد بود.

به گفته وی، از مرداد سال ۹۷ و به دنبال افزایش یکباره نرخ ارز و رشد صعودی غیرقابل باور آن، قیمت هر تن سنگ‌آهن کلوخه محاسبه شده توسط ایمیدرو با فرمول صادرات محور قرارداد (وابسته به نرخ دلار آزاد! و قیمت جهانی سنگ‌آهن) بعضا به بالاتر از نرخ مصوب کنسانتره و حتی تا ۲۰ درصد قیمت شمش کدال نیز صعود کرده و با توجه به اینکه سنگ‌آهن تولیدی نیز به‌صورت صد در صد در داخل مصرف می‌شود، اختلاف فاحشی بین نرخ فروش داخلی این محصول و نرخ اخذ شده توسط ایمیدرو جهت محاسبه حق‌السهم ۴۰/۵ درصدی بوجود آمده و عملاً تولید سنگ‌آهن در این معادن را به سمت غیراقتصادی بودن سوق داده است و با توجه به اینکه عملاً صادرات سنگ‌آهن به‌دلیل نیاز روزافزون داخلی به صلاح کشور نیست. بهرامی معتقد است سنگ‌آهن نیز مانند سایر محصولات زنجیره فولاد بر اساس درصدی از قیمت شمش قیمت‌گذاری شود تا تمام ارکان زنجیره همسو با هم در جهت افزایش تولید فولاد کشور گام بردارند.

مدیرعامل صنایع و معادن ماهان گفت: متاسفانه این مشکل مخصوص معدن ۵ نیست و خیلی از شرکت‌های دیگر از جمله شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر و میدکو در معادن شماره ۲ و ۴ و همچنین شرکت فکورصنعت در معدن جلال‌آباد زرند نیز دچار این مشکل هستند و پیگیری‌های تمامی شرکت‌های درگیر تاکنون مثمرثمر واقع نشده و این امر تولید در این معادن را که به‌صورت راهبری در اختیار بخش‌خصوصی است و درصدی قابل توجهی از تولید سنگ‌آهن کشور را برعهده دارند را تحت‌تاثیر قرار داده است و با توجه به روند افزایش نرخ دلار، ادامه روند تولید عملا امکان پذیر نخواهد بود.

وی افزود: از سویی دیگر در قراردادهایی از نوع قرارداد معدن شماره ۲، ۴ و ۵ که دولت در حال دریافت حق‌السهم (با درصدهای بالا) می‌باشد، حقوق دولتی نیز دریافت می‌شود که این موضوع با تغییر بخش‌نامه اخیر حقوق دولتی و افزایش بیش از ۱۰۰ برابری حقوق دولتی، ضربه‌ای دیگر بر پیکر تولیدکنندگان می‌باشد.

گفتنی است، کمبود قطعه و ماشین‌آلات معدنی به دلیل تحریم‌ها و مشکلات ترخیص کالا در گمرک نیز از دیگر مشکلات جدی پیمانکارن معدن می‌باشد و افزایش شدید نرخ دلار نیز تاثیر زیادی روی هزینه‌های استخراج داشته است که در کنار افزایش هزینه‌های ناشی از پرداخت حق‌السهم ایمیدرو و حقوق دولتی، امر تولید را در شرایط خیلی سختی قرار داده است که کمک و توجه دولت در سال جهش‌تولید را بیش از پیش می‌طلبد.