عدم‌آزادسازی قیمت‌ها در صنعت زغال کشور، تهدیدی برای کارخانه‌های تولید فولاد به‌ روش‌ کوره‌بلند در آینده نه‌چندان دور است.

مهندس حجت‌اله دربانی، مدیرعامل شرکت “زغالسنگ نگین طبس” در گفت‌وگو با ماهنامه تخصصی پردازش با بیان این مطلب اظهار داشت: عمده ذخایر زغال‌سنگ کک‌شوی ایران در منطقه معدنی پروده طبس واقع شده است. شرکت زغال‌سنگ نگین طبس از سال ۱۳۷۸ در دو محدوده پروده دو و سه شروع به فعالیت کرده و تا به ‌حال با تولید بالغ‌‌بر چهار میلیون تن زغال‌سنگ و حفر بیش از ۳۸ هزار متر تونل توانسته با ظرفیت عملیاتی ۲۶۰ هزار تن، چهارمین شرکت تولیدکننده زغال‌سنگ خام کشور محسوب شود.

خلاصه سوابق و افتخارات و توانمدیهای شرکت ذغالسنگ نگین طبس

او افتخارات شرکت را این‌گونه برشمرد: دارنده پروانه بهره‌برداری معادن پروده ۲ و ۳ شمالی، چهارمین تولید‌کننده بزرگ ذغال‌سنگ خام کشور، تولید بیش از ۴/۴ میلیون تن ذغالسنگ خام کک‌شو طی دوره فعالیت، حفر بیش از ۵/۳۸ هزار متر انواع تونل افقی و شیبدار طی دوره فعالیت، اشتغال مستقیم و ثابت بیش از ۷۳۰ نفر، کسب عنوان واحد نمونه معدنی کشور در سال‌های ۱۳۸۳، ۱۳۸۵و ۱۳۹۴ از وزارت صنعت، معدن و تجارت و نامزد دریافت لوح بهره وری سال ۱۳۹۱ از جشنواره ملی بهره وری ایران، توانمندی تجهیزاتی و ماشین‌آلاتی مناسب در زمینه فعالیت و مجهز به یک دستگاه رودهدر نیمه‌سنگین جهت حفر مکانیزه تونل‌ها زغالسنگ نگین طبس در سال ۱۳۹۷

وی افزود: حدود ۹ درصد از کل تولید کشور را به خود اختصاص داده و از سال ۱۳۸۲ با نماد “کطبس” مجوز عضویت در بورس اوراق بهادار تهران را کسب نموده و از سال ۱۳۸۶ به تابلوی اصلی منتقل شده است.

به گفته او، نگین طبس در حال‌حاضر با تامین بالغ‌‌بر ۴۸ درصد خوراک شرکت “زغال‌سنگ پروده‌طبس”، توانسته نیاز این شرکت بورسی که دومین تولیدکننده کنسانتره کشور است را به زغال‌سنگ خام مرتفع نماید.

وی با اشاره به ذخایر اکتشافی محدوده‌های تحت اختیار این شرکت گفت: مجموع ذخایر اثبات شده دارای پروانه در دو معدن پروده ۲ و ۳ بالغ‌‌بر سه میلیون تن برآورد شده که عملیات اکتشاف در محدوده این معادن در حال انجام است.

دربانی افزود: نگین طبس در سال ۱۴۰۰ علیرغم مشکلات اقتصادی و همه‌گیری بیماری کرونا با رشد ۸ درصدی نسبت به سال ۱۳۹۹، موفق به تولید ۲۶۰ هزار تن زغال‌سنگ خام شد که پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال‌جاری شاهد رشد پنج درصدی تولیدات شرکت باشیم.

مدیرعامل زغال‌سنگ نگین طبس طرح‌های توسعه این مجموعه را مورد اشاره قرار داد و تصریح کرد که شرکت با اجرای گام مهم مکانیزه کردن در سال ۱۴۰۰ به‌وسیله جایگزین کردن چوب به‌عنوان سیستم نگهداری اصلی چهار کارگاه از کارگاه‌های استخراج فعال خود، درنظر دارد با توسعه مکانیزاسیون معادن، بهای تمام‌شده محصولات شرکت را کاهش دهد.

وی با بیان این‌که خاص بودن تجهیزات معادن زغال‌سنگ، عدم‌امکان تامین الزامات استانداردهای حفاظتی مورد نیاز معادن زغال‌سنگ در ایران و نیز پایین بودن تیراژ تولید این تجهیزات، امکان بومی‌سازی را سلب کرده و معدنکاران ناگزیر به تامین تجهیزات موردنیز از طریق واردات هستند، خاطرنشان کرد که چالش‌های تولیدکنندگان برای واردات تجهیزات علیرغم نیاز به مکانیزه کردن معادن، به دلایل افزایش نرخ ارز، حذف معافیت‌های گمرکی و… در سال‌جاری دوچندان شده است.

وی گفت: بازار داخلی کشور با مشکل تقاضا رو‌به‌رو نیست و چالش‌ اصلی معدن‌کاران زغال‌سنگ، قیمت‌گذاری‌ نامناسب این ماده معدنی است که در حال‌حاضر ۵/۲۶ درصد شمش فولاد خوزستان مبنای قیمت‌گذاری کنسانتره زغال‌سنگ است و این میزان با قیمت جهانی زغال‌سنگ اختلاف معنادار بیش از ۲۵۰ درصدی دارد؛ از طرفی آزادسازی قیمت‌ها موجب شده تمامی اقلام مصرفی با قیمت‌های جهانی دریافت ‌شود اما قیمت عرضه زغال‌سنگ، ۴۰ درصد قیمت جهانی آن است.

دربانی، توسعه‌نیافتگی صنعت زغال‌سنگ کشور را ناشی از نگاه کلان سیاست‌گذاران کشور و عدم‌تعادل قوا در سمت عرضه و تقاضای این محصول استراتژیک دانست و با اشاره به این‌که این مهم در آینده برای صنعت فولاد کوره‌بلند یک تهدید جدی به‌شمار خواهد آمد، تصریح کرد: با توجه به نیاز روز افزون کشور به زغالسنگ، راهکار برون‌رفت از این مشکل، تفاهم بلند مدت تولید کنندگان و مصرف کنندگان بر روی فرمولی منصفانه‌، قابل پیش‌بینی و بلند مدتی با هدف افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری در معادن زغالسنگ و کاهش نیاز به واردات است؛ اما ادامه شرایط امروز منجر به ادامه عدم‌سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های معادن و عدم‌توسعه‌یافتگی صنعت زغال و افزایش نیاز به واردات در سال‌های آتی خواهد شد.

مدیرعامل شرکت زغالسنگ نگین طبس با اشاره به کیفیت زغال کک‌شو تولیدی این شرکت خاطرنشان کرد که زغال تولیدی این شرکت معادل ۱۳۰ هزار تن کنسانتره زغالسنگ با قیمت تمام شده وارداتی حدود ۱۲ میلیون تومان به ازای هر تن است، بدین معنی که این شرکت در سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۶۰ میلیون دلار از خروج ارز از کشور جلوگیری کرده است در حالی که با احتساب دلار ۲۴۵۰۰ تومانی سود اکتسابی حدود ۵ میلیون دلار بوده است. که این به تنهایی نشان دهنده نیاز به نگاه ویژه به این صنعت و اهمیت سرمایه‌گذاری در معادن زغال‌سنگ است.